ثبت طرح صنعتي

طرح صنعتي چيست ؟
وفق ماده 20 قانون ثبت اختراعات ، طرح هاي صنعتي و علائم تجاري ، هر گونه تركيب خطوط يا رنگ ها و هرگونه شكل سه بعدي با خطوط ، رنگ ها و يا بدون آن ، به گونه اي كه تركيب يا شكل يك فرآورده صنعتي يا محصولي از صنايع دستي را تغيير دهد، طرح صنعتي است .
طرح صنعتي زماني قابل ثبت است كه جديد و يا اصيل باشد.بطور قطع چنين اشكالي نبايد شبيه اشكال موجود در طبيعت باشد، چه در اين صورت ابتكاري نخواهد بود .همچنين ممكن است اين اشكال جنبه اختراعي نيز پيدا كنند.چنانچه طرح هاي مختلف لاستيك هاي اتومبيل براي جلوگيري از لغزش ماشين ها بهتر از سابق باشد ممكن است بصورت اختراعي به ثبت برسد و بعلاوه ممكن است آن را به صورت علامت تجاري به ثبت رساند.

مدارك لازم براي ثبت طرح صنعتي
تكميل دو نسخه اظهارنامه طرح صنعتي
اظهارنامه بايد در فرم مخصوص و به زبان فارسي تنظيم شده و پس از ذكر تاريخ،توسط متقاضي يا نماينده قانوني وي امضاء شود.(ماده ي 68)
در صورتي كه اسناد ضميمه اظهارنامه و ساير اسناد مربوط،به زبان ديگري غير از فارسي باشد،ارائه اصل مدارك مورد نياز همراه با ترجمه عادي كامل آن ها الزامي است،مع ذلك اگر ترجمه كامل اين مدارك براي متقاضي ميسر نباشد مي توان خلاصه آن ها را به فارسي ضميمه نمايد،مرجع ثبت در صورت لزوم مي تواند در جريان بررسي اظهارنامه،ترجمه رسمي مدارك مذكور را مطالبه كند.چنانچه اصطلاحات فناوري و اطلاعات به كار رفته در اسناد مذكور،معادل فارسي نداشته باشند ذكر همان اصطلاحات كفايت مي كند.

اظهارنامه طرح صنعتي وفق ماده ي 70،بايد حاوي نكات زير باشد:
* اسم،نشاني،كدپستي،شماره ملي،تابعيت و سمت متقاضي يا نماينده قانوني وي و در صورتي كه متقاضي شخص حقوقي است،ذكر نام،نوع فعاليت،اقامتگاه،محل و شماره ثبت،تابعيت،مركز اصلي و عنداللزوم هر شناسه ديگر الزامي است.
* اسم،اقامتگاه و كدپستي شخص يا اشخاصي كه صلاحيت دريافت ابلاغ ها در ايران را دارند،در صورتي كه متقاضي مقيم ايران نباشد.
* اسم و اقامتگاه طراح در صورتي كه متقاضي همان طراح نباشد،
* ذكر كالا و طبقه اي كه متقاضي درخواست ثبت طرح براي آن را دارد.
* تاريخ،محل و شماره اظهارنامه يا گواهي نامه طرح صنعتي در خارج،در صورت درخواست حق تقدم.
كدام يك از طرح‌هاي صنعتي قابليت ثبت شدن دارند؟
 
طرح صنعتي زماني قابل ثبت است كه جديد و يا اصيل باشد.
 
طرحهاي صنعتي طيف وسيعي از محصولات صنعتي، پوشاك و صنايع دستي، از ابزارهاي فني و پزشكي گرفته تا ساعت و جواهرات و ساير اقلام لوكس را شامل مي‌شوند.
 
ثبت طرح صنعتي چه مزايايي دارد؟
 
۱. ثبت طرح هاي صنعتي به مالكين آن حق انحصاري استفاده و بهره‌مندي از كليه حقوق و مزاياي آن را مي‌دهد.
 
همچنين مالكين طرحهاي صنعتي مي‌توانند از نسخه برداري غير مجاز و تقليد توسط اشخاص ثالث جلوگيري كنند.
 
۲. ثبت طرح صنعتي، فعاليت صادقانه تجاري و رقابت عادلانه را تشويق مي‌كند.
 
همچنين توليد طيف وسيعي از محصولات كه از نظر زيبايي شناختي، جذاب هستند را ارتقاء مي‌دهد.
 
۳. طرحهاي صنعتي ثبت شده، جزء دارايي تجاري مالك آن محسوب شده و مي‌توانند ارزش و پرستيژ يك شركت و محصولات آن را افزايش دهند.
 
هر چه موفقيت، عرضه و تبليغ يك طرح بيشتر باشد ارزش آن براي شركت بيشتر خواهد بود.
 
۴. مالك طرح صنعتي ثبت شده مي‌ تواند با واگذاري اجازه بهره‌ برداري از طرح به شخص ديگر، براي مدت مشخص از امتيازات لازم بهره‌مند گردد.
 
انجام صحيح مراحل ثبت طرح صنعتي و ايده به شركت‌ ها اين فرصت را مي‌ دهد كه ميزان موفقيت محصولاتشان را در بازار تا حد بسيار زيادي بالا برده و با اطمينان از بازگشت سرمايه و انحصاري بودن آن  نسبت به توليد و عرصه آن اقدام نمايند
 
۵. پس از هر تغييري در شكل ظاهر يا نوع بسته بندي كه باعث زيبا و جذاب شدن محصول توليدي شما مي‌شود، بايد قبل از افشاء، آن را ثبت كنيد تا مورد سوء استفاده رقبا قرار نگيرد
 
۶. با ثبت طرحهاي صنعتي و ايده مي‌توانيد به راحتي از واردات يا توليد محصولاتي كه تقليدي از طرح ثبت شده شما است جلوگيري نماييد.
 
مدارك مورد نياز براي ثبت طرح صنعتي
 
الف) مدارك مورد نياز اشخاص حقيقي:
 
۱. كپي شناسنامه و كارت ملي شخص متقاضي
 
۲. كپي شناسنامه و كارت ملي شخص طراح
 
۳. عكس از نمونه طرح (۶ عكس از زواياي مختلف طرح)
 
۴. آدرس، كدپستي، تلفن ثابت و همراه و ايميل متقاضي
 
ب) مدارك مورد نياز شخص حقوقي:
 
۱. كپي شناسنامه و كارت ملي صاحبان امضاء شركت
 
۲. كپي شناسنامه و كارت ملي شخص طراح
 
۳. كپي روزنامه رسمي ثبت شركت و ثبت آخرين تغييرات شركت
 
۴. عكس از نمونه طرح (۶ عكس از زواياي مختلف طرح)
 
۵. آدرس، كدپستي و تلفن ثابت شركت
 
۶. تلفن همراه و ايميل صاحبان امضاء شركت
 
نكاتي مهم براي انجام صحيح مراحل ثبت طرح صنعتي
 
۱. اندازه تصاويري كه تهيه مي‌نماييد، حداكثر A4 باشد
 
۲. تصاوير بايد لزوماً بصورت عمودي اسكن شود
 
۳. زمينه تصاوير ارسالي بايد داراي رنگ روشن باشد
 
۴. تصاوير طرح بايد لزوماً بصورت رنگي باشد و حداكثر حجم آن (۵۰۰ كيلو بايت) باشد
 
۵. تصوير مدارك هويتي ترجيحاً بصورت سياه و سفيد اسكن شده و حداكثر حجم آن (۲۵۰ كيلو بايت) باشد
 
نكته: ترجيحاً پشت و روي كارت ملي و كپي صفحه اول شناسنامه در يك تصوير باشد
 
۶. پسوند فايل‌ هاي اسكن شده براي ارسال jpg باشد
 
۷. فايل‌هاي ارسالي را بصورت لاتين نام گذاري نماييد
 
۸. جهت ثبت طرح‌هاي صنعتي خود بايد به آدرس اينترنتي  http://iripo.ssaa.ir مراجعه كنيد
 
ويژگي لازم براي ثبت طرح صنعتي چيست و چه فرايندي را طي مي نمايد؟

براساس ماده ۲۱ قانون ثبت اختراعات ، طرح هاي صنعتي و علائم تجاري مصوب سال ۱۳۸۶ طرح صنعتي زماني قابل ثبت است كه جديد يا اصيل باشد طرح صنعتي زماني جديد است كه از طريق انتشار بطور محسوس و يا از طريق استفاده عملي يا به نحو ديگر قبل از تاريخ تسليم اظهارنامه برحسب مورد قبل از حق تقدم در هيچ نقطه اي از جهان براي عدم افشا نشده باشد و همچنين طرحي اصيل است كه بطور مستقل توسط طراح پديد آمده و يا تقليد از طرح هاي موجود نباشد به نحوي كه از ديد يك كاربر آگاه متفاوت از طرح  هايي باشد كه قبلا در اختيار عموم قرار گرفته است. يعني قائم به ذات طراح باشد اگر آن طراح نبود هرگز آن طرح بوجود نمي آمد در صورت افشاء طرح صنعتي ظرف مدت شش ماه قبل از تاريخ تقاضا يا در موارد مقتضي قبل از تاريخ حق تقدم ، مانع ثبت نخواهد بود . طبق مواد ۲۶ و ۷۷ آئين نام قانون ثبت اختراعات ، طرح هاي صنعتي وعلائم تجاري   استفاده از مهلت ارفاقي مقرر در بند هـ ماده ۴ قانون از جمله ناظر بر موارد زير است:
1- افشاء به دليل يا در نتيجه سوء استفاده اشخاص ثالث يا ذي‌حق قبلي متقاضي انجام شده باشد؛
۲ - افشاء در نتيجه شركت در يك نمايشگاه رسمي باشد كه در اين فرض متقاضي بايد گواهي شركت در اين نمايشگاه را كه به تأييد مسئولان ذي‌ربط رسيده همراه با درج اين مطلب كه اختراع فقط در نمايشگاه مذكور به نمايش گذاشته شده است، ظرف ۳۰ روز از تاريخ تسليم اظهارنامه به مرجع ثبت تسليم نمايد.
 تبصره – منظور از نمايشگاه رسمي نمايشگاهي‌است كه توسط دولت يا ادارات ذي‌صلاح داخلي تشكيل مي‌شود و يا توسط دولت يا اشخاص ذي‌صلاح در يك كشور عضو كنوانسيون پاريس و در سطح بين‌المللي برگزار مي‌گردد. در فرض اخير گواهي مسؤولان ذي‌ربط نمايشگاه رسمي بايد به تأييد نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي ايران رسيده باشد.
تقاضاي ثبت طرح صنعتي به موجب اظهارنامه ثبت طرح صنعتي، مرجع ثبت شروع مي گردد كه بايد عكس ، ترسيم و ساير مشخصات ظاهري كالا كه تشكيل دهنده طرح صنعتي هستند و ذكر نوع فراورده هايي كه طرح صنعتي براي آنها استفاده مي شود خواهد بود و اگر طرح صنعتي سه بعدي باشد اداره مي تواند نمونه اي از واقعي با ماكت آنرا از تسليم كننده مطالبه نمايد. اظهارنامه بايد در بردارنده مشخصات هويتي متقاضي و طراح به همراه مدارك هويتي آنها باشد. بنابر اين در هر اظهارنامه دو نوع مالكيت وجود دارد يكي مالك مادي ديگر مالك معنوي. مالك مادي همان متقاضي اعم از شخص حقيقي يا حقوقي است كه پس از ثبت مالك مادي طرح شده و مي تواند هرگونه دخل و تصرف در آن را داشته باشد. اما طراح ، مالك معنوي شناخته شده و حق انتقال يا واگذاري يا شراكت به غير را ندارد. تاريخ اظهارنامه همان تاريخ تسليم آن به مرجع ثبت يا ثبت الكترونيكي بوده و تحت حمايت قانوني قرار خواهد گرفت. مرجع ثبت پس از وصول براي تطابق آن با ما مفاد ماده ۲۰ و ۲۲ و بند و ماده ۴ قانون مذكور آنرا ثبت و اجاطه انتشار در روزنامه رسمي صادر مينمايد .
تذكر يك: متقاضي مي تواند تا زمان قبل از ثبت ، اظهارنامه خود را مسترد نمايد.
تذكر دو : متقاضي مي تواند انتشار آگهي را تا يك سال به تاخير بياندازد كه در صورت وجود امكانات عمل خواهد بود.
 راه هاي ثبت طرح صنعتي چيست؟ يا چگونه مي توان طرح صنعتي را ثبت كرد؟
الف- ثبت طرح صنعتي در داخل كشور
حمايت از طرح هاي صنعتي به قلمرو كشورها محدود مي شود (اصل استقلال و اصل سرزمين) اين يعني حمايت از طرح صنعتي بطور كلي به كشور يا منطقه اي محدود مي شود كه طرح مزبور را در آنجا ثبت كرده است بنابر اين اگر مايليد طرح صنعتي تان در بازارهاي صادراتي حمايت شوند بايد مطمئن شويد در آن كشورهاي خاص تقاضانامه كسب حمايت تسليم نموده ايد.
 حتماً به خاطر داشته باشيد كه ظرف ۶ ماه از تاريخي كه تقاضاي كسب حمايت در اولين كشور تسليم شد فرصت داريد براي كسب حمايت، در ساير كشورها از حق تقدم استفاده نماييد بعضي از كشورها پس از پايان ۶ماه حق تقدم طرح صنعتي تقاضا شده را افشاء شده تلقي نموده و از ثبت آن خودداري مي نمايند.
براي ثبت طرح صنعتي در داخل كشور؛ متقاضي بايد به سايت iripo.ssaa.ir مراجعه پس از تكميل اظهارنامه و پيوست نمودن ضمائم قانوني بصورت الكترونيكي به اداره مالكيت صنعتي ارسال نمايد. مراتب پس از بررسي و انطباق آن با مفاد قانون و آئين نامه و در صورت عدم وجود منع قانوني بنام متقاضي ثبت و تحت حمايت قانون قرار خواهد گرفت.

ب- روشهاي ثبت طرح صنعتي در خارج از كشور
۱-ثبت ملي
روش ثبت ملي به مانند ثبت در كشور مبدا (داخلي) مي باشد يعني متقاضي بايد پس از انتخاب كشور هدف با انتخاب وكيل يا مراجعه حضوري (بستگي به قانون ملي كشور هدف دارد) كليه مدارك را به زبان كشور هدف ترجمه پس از تاييد مراجع ذي صلاح به اداره مربوطه ارائه نمايد كه مستلزم هزينه و زمان بيشتري خواهد بود.

۲- ثبت منطقه اي:
گروهي از كشورها داراي معاهده همكاري منطقه اي مي باشند كه در صورت ثبت در يكي از كشورهاي عضو، ساير كشورهاي عضو آن معاهده آن طرح را حمايت خواهند نمود اتحاديه هاي منطقه اي شامل حوزه هاي ذيل مي باشند.
الف- اداره منطقه مالكيت صنعتي آفريقا (ARIRO) براي حمايت از طرح ها در كشورهاي آفريقايي انگليسي زبان
ب – اداره طرح هاي بلوكس (BDO) براي حمايت در بلژيك هلند و لوكزامبورگ
ج – اداره هماهنگ سازي بازارهاي داخلي (OHIM) براي طرح هاي اتحاديه اي در كشور عضو اتحاديه اروپايي
د – سازمان مالكيت معنوي آفريقا (OAPI) براي حمايت از كشورهاي آفريقائي فرانسه زبان

۳- ثبت بين المللي
ابتدا بايد گفته شود كه درهيچ نقطه اي از جهان سيستمي وجود ندارد كه شما طرح صنعتي ، اختراع ، علامت تجاري يا نشان جغرافيايي مورد تقاضاي خود را در يك كشور ثبت نموده و در ساير كشورها حمايت شود. همچنانكه توضيح داده شد فقط در ثبت منطقه اي آن هم در شرايط خاص چنين سيستمي وجود دارد به هرحال براي ثبت بين المللي شما طبق موافقت نام لاهه (معاهده‌اي كه به منظور ثبت بين المللي “تقاضاي يكپارچه” طرح صنعتي به وجود آمده و سازمان جهاني مالكيت معنوي (wipo)  متولي اجراي آن است) اتباع هريك از كشورهاي عضو موافقتنامه مي‌توانند با تكميل يك تقاضانامه بين المللي به بخش اجراي معاهده لاهه مستقر در سازمان جهاني مالكيت معنوي تسليم نمايد، در خواست وي به كشورهاي مورد تقاضا ارسال (احتمال دارد بعضي كشورها تقاضاي ثبت شما را پذيرفته بعضي از كشورها هم نپذيرند) درصورت پذيرش در كشورهاي مورد تقاضا مورد حمايت قرار خواهد گرفت اما كشورهايي كه تقاضاي شما را رد كردند شما مي توانيد به اين تصميم اعتراض نماييد. چنانچه ثبت شود مورد حمايت قرار خواهد گرفت اگر هم تقاضاي شما مجدداً رد شود تحت حمايت قانون آن كشور نخواهد بود.
(فعلاً كشور ما عضو اين موافقت نامه نمي باشد ، اما كشورما درخصوص ثبت بين المللي اختراع به معاهده PCT درخصوص ثبت بين المللي علائم تجارت به معاهده پروتكل مادريد درخصوص ثبت بين المللي نشان جغرافيايي به معاهده ليسبون درخصوص ثبت مبدا غيرواقعي كالا به معاهده مادريد عضو مي باشد


ثبت شركت
ثبت طرح صنعتي